Trong mấy năm qua, bất chấp ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, giá đất nền, nhà ở tại nhiều địa phương đều trở nên sốt nóng. Có thể thấy, thời gian qua dòng tiền chảy vào địa ốc ngày càng nhiều, nhưng chủ yếu là đầu tư và đầu cơ còn người mua ở thực không có quá nhiều. Một số nhà đầu cơ còn sử dụng đòn bẩy tài chính để “lướt sóng” kiếm lợi nhuận, không tạo ra giá trị cho xã hội.
Từ đầu tháng 4, Ngân hàng Nhà nước đã có công văn gửi các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng yêu cầu triển khai, thực hiện nghiêm một số vấn đề để đảm bảo an toàn hoạt động. Đặc biệt yêu cầu thực hiện kiểm soát các khoản cấp tín dụng với lĩnh vực rủi ro như đầu tư, kinh doanh bất động sản, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp…
Ngay sau đó, lần lượt một số ngân hàng cùng thông báo dừng cho vay bất động sản. Gần nhất, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM đã có văn bản yêu cầu hạn chế tín dụng cho đầu cơ bất động sản, bất động sản cao cấp, bất động sản du lịch nghỉ dưỡng... trên địa bàn thành phố.
Thực tế, không phải hiện nay mà dòng vốn tín dụng chảy vào bất động sản đã đã bị kiểm soát chặt trong nhiều năm qua. Từ tháng 5/2021, Ngân hàng Nhà nước cũng đã yêu cầu các nhà băng thận trọng cấp tín dụng tại các địa bàn đang có sốt đất, các dự án tiềm ẩn mức độ rủi ro cao.
Trước đó vào tháng 4/2021, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước quản lý đảm bảo dòng vốn vào tín dụng phục vụ nhu cầu tiêu dùng bất động sản thực sự của người dân, tránh đầu cơ. Nhiều chuyên gia cho răng, việc siết tín dụng vào bất động sản tác động mạnh đến thị trường. Đây là chính sách kịp thời để hạ nhiệt nhanh cả nguồn cung và cầu, giúp thị trường cân bằng hơn. Thị trường bất động sản hiện nay đang có tình trạng lệch pha cung cầu. Trong khi nhiều người có nhu cầu thực sự nhưng không tìm được bất động sản phù hợp, thì các nhóm đầu cơ lại đang sử dụng các đòn bẩy tài chính và những nguồn vốn vay khác để mua bất động sản cho mục đích đầu tư. Lúc này, việc siết chặt nguồn vốn đầu vào sẽ có tác động ngay lập tức đối với thị trường, làm nhu cầu mua giảm xuống, đặc biệt là nhóm đầu cơ.
Chính sách này cũng ảnh hưởng đến các chủ đầu tư, khiến việc triển khai các dự án khó khăn hơn do tốc độ giải ngân chậm lại. Vì thế, thị trường bất động sản sẽ hạ nhiệt nhanh chóng trong thời gian tới, trước mắt là đối với những sản phẩm có tỷ lệ sử dụng đòn bẩy tài chính cao như phân khúc cao cấp, nghỉ dưỡng và phân khúc dành cho nhóm đầu cơ là đất nền. Ngược lại, những người có nhu cầu mua nhà ở thực sẽ ít bị ảnh hưởng.
Ngoài việc bị thắt chặt nguồn vốn, thị trường bất động sản đang đối mặt với một số thách thức khác như lạm phát tăng, giá nguyên vật liệu tăng, khủng hoảng nguồn cung… Tình trạng này khiến cho nhiều sản phẩm được “găm” trên thị trường với giá cao nhưng thanh khoản thấp.
Theo chuyên gia kinh tế Huỳnh Phước Nghĩa, từ nay đến cuối năm 2022, dòng tiền vào bất động sản sẽ tiếp tục gặp khó. Ông cho biết: “Thị trường bất động sản đang khá khắc nghiệt. Các nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư thứ cấp - những người có ảnh hưởng rất lớn đến thanh khoản thị trường đang phải chịu áp lực về tín dụng. Một số doanh nghiệp thì đang bị kiểm tra, nhất là những chủ đầu tư liên quan đến việc huy động trái phiếu, huy động nguồn vốn. Do đó, việc đầu tư cũng bị trì trệ". Tuy nhiên, theo ông Nghĩa, có nhiều cơ sở để tiếp tục lạc quan với thị trường bất động sản. Đơn cử, vẫn còn những chủ đầu tư không quá bị áp lực bởi trái phiếu và còn quỹ đất để triển khai dự án. Thị trường cũng vẫn có những nhà đầu tư với ngân sách dưới 2 tỷ đồng đang tìm kiếm cơ hội ở những khu đô thị mới nổi, tạo ra các "cơn sốt" nhỏ, là cơ hội cho thị trường phát triển. Kèm theo việc siết tín dụng thì Chính phủ đang có những giải pháp chuẩn bị cho nguồn cung, hạ tầng, quy hoạch và chiến lược phát triển những đô thị mới. Bên cạnh đó là những dự án trọng điểm như sân bay Long Thành, cao tốc Bắc - Nam hay những dự án khu công nghiệp với mô hình mới...
Những điểm nhấn vĩ mô đó sẽ là động lực để chúng ta lạc quan vào thị trường bất động sản trong dài hạn. Nếu nhìn thấy mặt tích cực này, các nhà đầu tư có thể suy nghĩ về việc tái đầu tư, xem xét lại danh mục của mình. Vì thế, nhà đầu tư cần chấp nhận sự khắc nghiệt trong ngắn hạn và nhìn vào sự lạc quan của thị trường dài hạn.
Minh Tâm