Theo nhận định từ các chuyên gia kinh tế, thị trường BĐS sẽ phục hồi, phát triển lành mạnh hơn từ quý II hoặc quý III/2024. Còn từ nay đến cuối năm, thị trường vẫn sẽ ở trong giai đoạn trầm lắng. Tuy vậy, phân khúc căn hộ chung cư và BĐS công nghiệp sẽ có sự hồi phục sớm hơn vào cuối năm, nhờ tác động từ các chính sách đối với thị trường và khả năng phục hồi từ giữa năm 2024.
Báo cáo cập nhật ngành bất động sản công bố gần đây, SSI Research cho biết, cả sức cầu và lượng giao dịch những tháng đầu năm 2023 giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây, giảm đến hơn 50% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, thời điểm này, thị trường cũng có dấu hiệu “tạo đáy” và bắt đầu có sự chuyển biến khi mặt bằng lãi suất giảm sớm hơn dự kiến.
Chính sách đã tác động tới thị trường và độ trễ từ đầu năm. Tới nay, điểm rơi của thị trường đã chạm đáy và theo tôi, tới quý 4 này, vào khoảng tháng 11, thị trường sẽ cân bằng và tới điểm phục hồi. Giai đoạn này các chủ đầu tư có hàng sẵn sẽ điều chỉnh giá bán, sẽ là cơ hội cho nhà đầu tư và người mua ở thực.
Khi Chính phủ đưa ra các quyết sách sẽ có sự tác động tới thị trường ngay từ cuối năm nay. Sắp tới, các luật Đất đai có điều chỉnh, tạo điều kiện phát triển nguồn quỹ đất. Doanh nghiệp sẽ có năm tới để phát triển các dự án, tạo tiền đề cho nguồn cung, tạo “cú hích” và tác động lan tỏa tốt cho thị trường.
Về bản chất, thị trường vẫn duy trì các nền tảng cung - cầu tốt, các chính sách pháp lý đang được điều chỉnh, cập nhật và dần hoàn thiện để phù hợp với thực tiễn. Ngoài ra, dấu hiệu hồi phục cũng xuất hiện, dù chưa rõ nét. Thị trường cần thêm thời gian, ít nhất là vài quý tiếp theo để bất động sản quay lại quỹ đạo phát triển.
Qua khảo sát thị trường cho thấy, niềm tin thị trường sẽ dần quay trở lại từ cuối năm 2023, đầu năm 2024 khi các chính sách của Chính phủ phát huy tác dụng và trở thành động lực thị trường khởi sắc. Đặc biệt là Chỉ thị số 08/CT-TTg của Thủ tướng về đẩy mạnh giải ngân đầu tư công và việc hàng loạt dự án giao thông trọng điểm đã được khởi công. Đây được kỳ vọng sẽ trở thành lực đẩy giúp cho thị trường bất động sản cùng nhiều ngành nghề khác phục hồi và đảo chiều tăng trưởng trở lại trong nửa cuối năm 2023, đầu năm 2024.
Hiện nay, thị trường bất động sản đang tồn tại 4 vướng mắc lớn. Thứ nhất là vấn đề giải phóng mặt bằng; Thứ hai là vấn đề quy hoạch; Thứ ba là định giá đất; Thứ tư là chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Vì vậy, pháp luật cần tập trung vào các vấn đề đã nêu để tháo gỡ cho thị trường.
Thời gian qua, thị trường gặp phải không ít khó khăn vướng mắc, nhất là về mặt pháp lý (70% các vướng mắc xuất phát từ pháp lý). Trong đó, vướng mắc đầu tiên là sự chồng chéo về luật pháp, riêng bất động sản có 12 luật tác động chi phối chính, tính rộng ra là 20 luật. Muốn gỡ khó cho thị trường thì cần phải có giải pháp đồng bộ, căn cơ. Các Bộ, ngành chịu trách nhiệm làm luật nhưng chưa có cơ chế thống nhất, dù quy trình thực thi rất tốt nhưng quá trình xây dựng vẫn xuất hiện những chồng chéo. Bên cạnh đó, việc tiếp thu các ý kiến đóng góp trong quá trình xây dựng Luật vẫn còn hạn chế. Một trong những ví dụ điển hiện có thể thấy như Luật Đấu thầu vừa thông qua đã xuất hiện những bất cập. Trong thời gian tới, Hiệp hội sẽ có kiến nghị gửi cơ quan quản lý, doanh nghiệp mong muốn các luật ban hành phải có tuổi đời dài hơn thay vì ngắn như hiện nay.
Bên cạnh đó, vấn đề về thủ tục hành chính cũng là một trong những vướng mắc, gây khó cho doanh nghiệp hiện nay, việc Bộ Xây dựng dự kiến xử lý việc rút gọn thủ tục hành chính và một số chính sách liên quan là rất thiết thực. Thủ tướng đã có những chỉ đạo về việc giảm tải, đơn giản hóa thủ tục hành chính nhưng vấn đề quy trình xử lý thủ tục hành chính hiện nay vẫn kéo dài, cần một cuộc cách mạng… Nếu làm được điều này thì đây cũng sẽ là một trong những giải pháp thiết thực hỗ trợ cho doanh nghiệp và thúc đẩy thị trường bất động sản hiện nay.
Hệ thống chính sách liên quan đến lĩnh vực đất đai đang tồn tại nhiều hạn chế, đặc biệt là Luật Đất đai 2013, sau gần 10 năm áp dụng đã cho thấy những bất cập khi chưa theo kịp, chưa đủ chi phối những tình huống mới của thị trường bất động sản. Ngoài ra, Luật Đất đai có phạm vi điều chỉnh quan hệ sở hữu đất đai, sử dụng đất đai, nhưng trong quá trình tổ chức thực hiện các Luật có liên quan đến bất động sản lại mâu thuẫn, chồng chéo, gây khó khăn cho việc tổ chức thực hiện, làm giảm hiệu lực, hiệu quả các quy định của pháp luật, dẫn tới chưa khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội.
Hiện tại, Luật Đất đai 2013 đang được sửa đổi, đã qua hai kỳ họp Quốc hội thảo luận và có thể sẽ thông qua tại kỳ họp tới. Kỳ họp Quốc hội lần thứ 5 vừa qua cũng đã thảo luận cho ý kiến lần đầu về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi). "Như vậy sẽ có một cơ hội lịch sử là cả 3 dự án luật quan trọng nhất với ngành bất động sản sẽ được Quốc hội xem xét thông qua tại cùng một kỳ họp - Kỳ họp thứ 6 vào tháng 10 tới. Các đạo luật này sẽ tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích của người dân, cũng như tác động trực tiếp đến thị trường bất động sản, thị trường nhà ở và nền kinh tế.
V.O
