Theo Điều 101 Luật Đất đai 2013, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không giấy tờ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (gọi tắt là Sổ đỏ) nếu đủ điều kiện.
Trường hợp 1, không phải nộp tiền sử dụng đất:
Theo khoản 1 Điều 101 Luật Đất đai 2013, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ theo quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013 để được cấp Sổ đỏ và không phải nộp tiền sử dụng đất nếu đủ 3 điều kiện sau:
Thứ nhất, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trước ngày 1/7/2014.
Thứ 2, có hộ khẩu thường trú tại địa phương và trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Thứ 3, được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là người đã sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp.
Trường hợp 2, có thể phải nộp tiền sử dụng đất:
Theo khoản 2 Điều 101 Luật Đất đai 2013, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ theo quy định tại Điều 100 Luật Đất đai được cấp Sổ đỏ và có thể phải nộp tiền sử dụng đất nếu đủ 3 điều kiện sau:
Thứ nhất, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 1/7/2004.
Thứ 2, không vi phạm pháp luật về đất đai.
Thứ 3, nay được UBND cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch.
Thủ tục làm Sổ đỏ cho đất không giấy tờ
Thủ tục cấp Sổ đỏ lần đầu cho đất không có giấy tờ được thực hiện theo các bước sau đây (Điều 70 Nghị định 43/2014/NĐ-CP):
Bước 1. Nộp hồ sơ
Theo khoản 1 Điều 8 Thông tư 24/2014/TT-BTNMT hộ gia đình, cá nhân cần chuẩn bị 1 bộ hồ sơ như sau:
- Đơn đăng ký, cấp sổ đỏ theo Mẫu số 04a/ĐK
- Bản sao chứng từ thực hiện nghĩa vụ tài chính như Biên lai nộp thuế, tiền sử dụng đất…; giấy tờ liên quan đến việc miễn, giảm nghĩa vụ tài chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất (nếu có)
Ngoài ra, khi nộp hồ sơ phải xuất trình chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân.
Lưu ý, tuy là đất không có giấy tờ nhưng nếu có nhà ở, công trình xây dựng khác trên đất không giấy tờ mà hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu chứng nhận quyền sở hữu với nhà ở, công trình xây dựng đó thì phải nộp thêm giấy tờ về quyền sở hữu (ghi thông tin nhà ở, công trình xây dựng khác vào Sổ đỏ), cụ thể:
+ Bản sao một trong các giấy tờ về quyền sở hữu nhà ở;
+ Bản sao một trong các giấy tờ về quyền sở hữu công trình xây dựng.
Theo đó, hộ gia đình, cá nhân nộp hồ sơ tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh.
Hộ gia đình, cá nhân nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nếu có nhu cầu.
Lưu ý, địa phương nào đã thành lập Bộ phận một cửa thì nộp hồ sơ tại Bộ phận một cửa.
Bước 2: Tiếp nhận và xử lý ban đầu
Trường hợp hồ sơ thiếu:
- Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ thì phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung theo quy định (trong thời hạn 3 ngày làm việc).
Trường hợp hồ sơ đủ:
- Ghi đầy đủ thông tin vào Sổ tiếp nhận
- Viết và đưa Phiếu tiếp nhận hồ sơ cho người nộp
Bước 3. Giải quyết yêu cầu cấp Sổ
Bước 4. Trả kết quả
Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai trao Sổ đỏ cho hộ gia đình, cá nhân hoặc gửi UBND cấp xã để trao đối với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã trong thời hạn không quá 03 ngày làm việc, kể từ ngày có kết quả giải quyết.
Theo khoản 40 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP thời hạn cấp Sổ đỏ không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ; không quá 40 ngày với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Thời hạn cấp Sổ đỏ không tính các khoảng thời gian các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật; Thời gian tiếp nhận hồ sơ tại xã; Thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất; Thời gian xem xét xử lý đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật; Thời gian trưng cầu giám định.
Trình tự xin cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ năm 2021
Bước 1: Nộp hồ sơ: Cá nhân, hộ gia đình nộp hồ sơ tại UBND cấp xã, nơi có đất nếu có nhu cầu hoặc tại chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện.
Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ: Cơ quan tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm ghi đầy đủ thông tin vào sổ tiếp nhận hồ sơ và trao phiếu tiếp nhận cho người nộp hồ sơ (trong phiếu ghi rõ ngày hẹn trả kết quả. Nếu quá hạn thì người dân có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính).
Trường hợp nhận hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ thì trong thời gian tối đa 3 ngày, cơ quan tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung.
Bước 3: Giải quyết yêu cầu: Cơ quan có thẩm quyền thực hiện các công việc theo nhiệm vụ để đăng ký, cấp sổ đỏ. Người đề nghị cấp sổ đỏ khi nhận được thông báo nộp tiền của cơ quan thuế thì nộp theo đúng số tiền, thời hạn như thông báo và giữ biên lai, chứng từ để xuất trình khi nhận sổ đỏ.
Bước 4: Trả kết quả: Theo Khoản 40 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP, thời gian cấp sổ đỏ lần đầu không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ; không quá 40 ngày đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Hồ sơ đề nghị cấp sổ đỏ
Khoản 1 Điều 8 Thông tư 24/2014/TT-BTNMT, hộ gia đình, cá nhân làm sổ đỏ cho đất không có giấy tờ cần chuẩn bị 1 bộ hồ sơ, gồm: Đơn đăng ký, cấp giấy chứng nhận theo Mẫu số 04a/ĐK.
Bản sao chứng từ thực hiện nghĩa vụ tài chính; giấy tờ liên quan đến việc miễn, giảm nghĩa vụ tài chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất (nếu có). Ngoài ra, trong từng trường hợp cụ thể phải có xác nhận của Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã về việc đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch.
Người nộp hồ sơ đề nghị cấp sổ đỏ được lựa chọn nộp bản sao hoặc bản chính giấy tờ, cụ thể: Nộp bản sao giấy tờ đã có công chứng hoặc chứng thực. Nộp bản sao giấy tờ và xuất trình bản chính để người tiếp nhận hồ sơ kiểm tra đối chiếu và xác nhận vào bản sao. Hoặc nộp bản chính giấy tờ.
